9 lutego 2025

Rewitalizacja

„Paryż, przewodnik literacko historyczny”, to doskonale skomponowana książka Krzysztofa Lubczyńskiego. Kompendium wiedzy o świecie pragnącym zachować utracony status. A jednocześnie stanowi dowód, że nie można po raz drugi wejść do tej samej rzeki. Minione niuanse, smaczki, dygresje, subtelności i anegdoty - zderzają się w zamglonej pamięci z obrazami współczesnego miasta i ożywiają jego przeszłość. Nie dominują nad nim i nie zagłuszają go, tylko tworząc swoisty zbiór danych, przywracając im znaczenie i sens, pokazują, jakim było, zanim zostało zdetronizowane.

Dzieło jest encyklopedią o Paryżu. Mieszanką szczegółowych impresji. Uporządkowanych, zawierających wiadomości związane z architekturą i kolorytem omawianych dzielnic i budynków, które odgrywają rolę w utworach np. u Wiktora Hugo.
*
Jej zawartość udowadnia mi na każdym kroku, że idealne powroty do dawnej świetności są niemożliwe, gdyż, na skutek obyczajowych wstrząsów, światowe centrum kulturalne przesunęło się na mapie ważności miejsc i znalazło się na innym kontynencie. Znalazło się w ogólnoświatowym tyglu ras nazywanym Nowy York. W rozkrzyczanej stolicy komercyjnego gustu.

Choć Nowy York wyrokuje, decyduje i narzuca modę na odczuwanie dzieła, daleko mu do Paryża; jakkolwiek onegdajszy Paryż jest, w porównaniu do amerykańskiej metropolii, prowincjonalnym, bo zawężonym do Europy, sentymentalnym wspomnieniem po dawnej wspaniałości, to nadal chce być głównym rozdającym karty wstępu na Parnas.

Wyszukiwanie podobieństw między dawniejszym Paryżem, a jego obecnym kształtem, jest przygnębiającym, gdyż nadaremnym zajęciem; zmieniły się czasy, priorytety, kryteria i zapanowały odmienne oceny. Z różnych stron przybyły nowe pokolenia o własnym spojrzeniu na sztukę i nie da się zaprzeczyć, że każdy zakątek tego miasta, każda ulica, zaułek i cmentarz, to monument, legenda, wspomnienie i historia wyżłobiona w kamieniu.
*
Lubczyński przywraca niepowtarzalny klimat, nastrój, atmosferę minionych dni. Podziwiam i jestem zachwycony mistrzostwem warsztatu autora posługującego się polszczyzną odkażoną z hermetyczności. Pisarza wykonującego benedyktyńską pracę. Pełniącego rolę kustosza, który oprowadza mnie po wrażeniach zapadających w pamięć.

Zauroczony opisami Paryża, wędruję po galeriach, mostach i dzielnicach, odwiedzam kawiarniane miejsca sporów, uzgodnień i dyskusji o malarskich kierunkach i rozwojowych tendencjach. Wyobrażam sobie, jak nadsekwańskimi bulwarami przechadzają się postaci moich snów. Widzę Boya zaczytanego w dziełach Prousta, odwiedzającego bukinistów i kabarety artystycznej cyganerii Montmartre, dostrzegam go, jak pochłania utwory Balzaka, pogromcy niewieścich serc i właściciela mrzonek o swoim bogactwie. A także Gombrowicza zmierzającego w głąb siebie. Rozczarowanego, stwierdzającego, że to nie ten Paryż, w którym był wcześniej.

Odwiedzam polską dzielnicę zamieszkałą przez Wielką Emigrację, a w niej skupisko Polaków z Hotelu Lambert. I Czartoryskiego, i Chopina i Norwida, Mickiewicza i Słowackiego, jak przechadzają się po mojej wyobraźni.
*
Rozochocony wizjami podróży po mieście, przekraczam jego rogatki i za sprawą autora, znajduję się na obszarze całej literackiej Francji. Podążam śladami Maupassanta, potem Zoli, a w tle pojawia się Albert Camus i nagle mam przed oczami wyobraźni jego filozoficzne, ostrzegawcze i prorocze traktaty dotykające problemów egzystencjalnych, ogólnoludzkich, ważnych i aktualnych, jak rozważania o dżumie! A za nim Sartre ze swoimi dramatami. To zaś prowadzi mnie do myśli, że właściwie nie ma różnicy, do jakiego kraju przynależy określona literatura, bo jest ona międzynarodowym i niepodzielnym dobrem całej ludzkości. Tak jak wspólnym dorobkiem wszystkich narodów jest architektura i technika, malarstwo, rzeźba, fabularne lub muzyczne utwory, że są to naczynia połączone, bo przenika nas to samo dążenie, ożywia ten sam duch, bo wszyscy jesteśmy obywatelami jednego świata i pragniemy być wszędzie naraz.



pozostała proza: Moje teksty, Modlitwa prawdziwego Polaka, Transakcja, Drogie Panie!, Synkretyzm Pana Ryszarda, Polityka a literatura, Kąpiel, Jurek, Cuś za cuś, Nauka chodzenia, Agitka, Marzenia, Dookoła Wojtek, Reminiscencje literackie, Doliniarze z górnej półki, Fachowcy, Życie jak w Madrycie, Pisarz, Bajka o królu Srulu, Królewicz i bubel, Harris, Sztafeta, Nocne rozmowy, Hades, Sen, Balkonowa drzemka, Pokój po B., Kryminałka za dychę, Gu-Gu, Come back, Zmęczenie, O handlarzach artystycznym towarem, Krystyna i Hamletek, Poniewczasie, Sanatorium, Masa, geniusz i postęp, Starcy, Laura i Filon, Dziennikarskie hopsasa, Psychoterapia, Quasimodo, Eremita, Rewitalizacja, Ewelina, Zapowiedź zwycięstwa, Komp, Siła ograniczeń, Dwaj pisarze, Balzak i jego czasy, Marcel Proust, czyli słowik po mutacji, Krytyk, Obstalunek, Bajka o odbiorze literatury, Masa, geniusz i postęp, Tańcowała bieda z nędzą, Wykład nawróconego tłuściocha, Językowy puc, Wiarygodność chwilowo słuszna, Gra ze stereotypami, Literatura spożywcza, Nienapisany list, Poniewczasie, Skowyt na okoliczność języka, Jutro też jest dzień, Obszarpańcy losu, Nabór na idola, Wieczór autorski, Powrót marnotrawnego tatusia, Nieszczęśliwe piętro, Wszystko dla kasy, czyli rekolekcje ateisty, Tutka., Plotkarska dyskrecja, Medyczna kołomyja, Zlew, Obrona Kmicica i Trylogia, Rydwan, taras i skwerek, Indywidualiści w tysiącach egzemplarzy, Relacja, Kąpiel, Ostatnie słowo, Wrażenia z galerii, Stołówka, Pracownia, Reprymenda i bilans, Literatura, Oszołom, Ślubowanie, Duch czasu, Babcia Krypcia, Martusia, Wstęp do wprowadzenia, Pseudo problemy, Lektury, Wizyta starszego pana, Zadanie, Modlitwa do sił nieczystych, Z dziejów królewicza Zagryzka,

Regulamin | Polityka prywatności | Kontakt

Copyright © 2010 truml.com, korzystanie z serwisu oznacza akceptację regulaminu.


kontakt z redakcją






Zgłoś nadużycie

W pierwszej kolejności proszę rozważyć możliwość zablokowania konkretnego użytkownika za pomocą ikony ,
szczególnie w przypadku subiektywnej oceny sytuacji. Blokada dotyczyć będzie jedynie komentarzy pod własnymi pracami.
Globalne zgłoszenie uwzględniane będzie jedynie w przypadku oczywistego naruszenia regulaminu lub prawa,
o czym będzie decydowała administracja, bez konieczności informowania o swojej decyzji.

Opcja dostępna tylko dla użytkowników zalogowanych. zarejestruj się

Ta strona używa plików cookie w celu usprawnienia i ułatwienia dostępu do serwisu oraz prowadzenia danych statystycznych. Dalsze korzystanie z tej witryny oznacza akceptację tego stanu rzeczy.    Polityka Prywatności   
ROZUMIEM
1